Dobrostan zwierząt składa się z trzech podstawowych elementów, czyli biologicznego i naturalnego funkcjonowania zwierząt, ich stan emocjonalny oraz zdolność do wyrażania standardowych zachowań przez zwierzęta. Hodowcy zazwyczaj wiedzą, że konkretne zachowanie jest dla nich niezwykle istotne, chociażby w przypadku, gdy wykazują one reakcję stresową na uniemożliwienie wykonania danego zachowania.
Zasada pięciu wolności – co to jest?
Miernikiem prawidłowej opieki nad zwierzęciem hodowlanym jest tak zwana zasada pięciu wolności. Pierwszą z nich jest wolność od głodu, niedożywienia i pragnienia. Określa ona wytyczne, jakie musi spełnić hodowca. Przede wszystkim podstawą jest zapewnienie zwierzętom stałego dostępu do pokarmu i świeżej wody, które pozwolą im utrzymać siłę i zdrowie. Drugą zasadą jest wolność od dyskomfortu fizycznego i termicznego. Hodowca ma obowiązek zapewnić stadu schronienia oraz miejsca do odpoczynku.
Trzecia zasada tyczy się wolności od chorób, bólu i wszelkich innych urazów. Ma się to odbywać poprzez szybkie zdiagnozowanie, leczenie oraz zapobieganie jakimkolwiek urazom zwierząt. Czwarta zasada określa wolność do naturalnego zachowania poprzez zapewnienie niezbędnej przestrzeni, towarzystwa innych zwierząt i warunków bytowych. Ostatnią zasadą jest wolność od stresu i strachu. W tym przypadku hodowca musi zapewnić zwierzętom odpowiednią opiekę i traktowanie, które ma korzystny wpływ na ich psychikę, nie powodując paniki, cierpienia, strachu, czy niepokoju.
Dobrostan zwierząt – jakie są wady i zalety zasady pięciu wolności?
Zasada pięciu wolności jest niezwykle korzystna nie tylko z punktu widzenia hodowców, którzy wiedzą jak postępować ze zwierzętami, ale także samych zwierząt. Przeprowadzane cyklicznie badania pozwalają stwierdzić, czy dobrostan zwierząt jest na odpowiednim poziomie, czy są one zaniedbywane. Ponadto regulacje pięciu zasad wolności pozwoliły stworzyć szereg przepisów, które chronią zwierzęta zarówno w całej Europie, jak i na świecie.
Jak wiele innych zasad i przepisów, tak i zasada pięciu wolności o dobrostanie zwierząt ma swoją jedną, ale za to szczególną wadę. Przepisy zazwyczaj są zbyt uogólnione, przez co niektóre wytyczne nawzajem się wykluczają. Zauważając taki stan rzeczy, postanowiono powołać do życia projekt, który dotyczy oceny dobrostanu zwierząt. Welfare Quality pozwolił naszkicować specjalne normy unijne do sprecyzowania wszystkich pięciu zasad wolności.